اگر قصد نگارش متون اصولی در هر زبانی را داشته باشیم، باید قواعد خاص نگارش آن زبان را رعایت کنیم. یکی از ویژگی‌های نگارشی در زبان فارسی، استفاده از نیم‌فصله در بین کلمات ترکیبی است. نیم‌فاصله یک استاندارد یونیکد است که در نوشته‌های کامپیوتری تعریف و مورد استفاده قرار گرفته و در اکثر برنامه‌ها قابل اجرا است و شما می‌توانید روش دسترسی به آن را ویرایش و تنظیم کنید. امروز در ترجمه‌یار روش استفاده و تایپ نیم‌فاصله در ورد و نیم‌فاصله در اکسل را در سیستم عامل ویندوز و مک به شما آموزش می‌دهیم.
نیم‌فاصله چیست؟
"نیم‌فاصله"، "فاصله مجازی" یا "Semi Space"، به عنوان کاراکتر، همان کار "فاصله (Space)" را انجام می‌دهد، با این تفاوت که "فاصله" بین دو کلمه مستقل اعمال می‌شود، اما نیم‌فاصله در کلمات مستقلی که درواقع، یک واژه محسوب می‌شوند قرار می‌گیرد، به همین دلیل کاراکتر نیم‌فاصله بین کلمات فاصله ایجاد نکرده و تنها کلمات را از هم جدا می‌کند. به لحاظ معنایی، رعایت این اصول تفاوتی در معنا و مفهوم ایجاد نمی‌کند، مثلا "میخوانیم"، یا "میخوانیم" به لحاظ معنایی یکسانند، اما به لحاظ نگارشی، تفاوت این دو کاملا مشخص بوده و بایستی اصول مربوط به آن رعایت شود.
با توجه به اینکه اکثر ما برای تایپ محتوای خود، از نرم‌افزار ورد استفاده می‌کنیم، در این مقاله آسان‌ترین و سریع‌ترین روش‌های دسترسی و اعمال نیم‌فاصله در ورد را ارائه می‌دهیم.
قبل از اعمال نیم‌فاصله، باید از موارد استفاده نیم‌فاصله در نگارش زبان فارسی را آگاه باشیم تا بدانیم در کجا از نیم‌فاصله و کجا از فاصله استفاده کنیم.
در موارد زیر استفاده از نیم‌فاصله الزامی است:
- "می" و "نمی" در افعال مضارع : می‌شود، می‌رود، می‌تواند، می‌خورد، می‌پوشند، می‌گویند، نمی‌توانند
- "ها"ی جمع: کتاب‌ها، مقاله‌ها، ویژگی‌های، آموزش‌های، تهرانی‌ها
- پسوند فعل‌ها: برداشته‌ام، آورده‌اید، دیده‌ایم، نوشته‌اند، خوانده‌اید
- "ی" اضافه: برنامه‌ی، حمله‌ی
- اکثر کلمه‌‌هایی که از دو یا چند جزء تشکیل شده‌اند: دیوانه‌وار، معجزه‌آسا، عاقل‌تر، خوشگل‌ترین، قانون‌مداری، لاله‌زار، ریخته‌گری، تفاهم‌نامه، بهره‌مند، رئیس‌جمهور، قانون‌مدار، بین‌المللی، نخست‌وزیر
مشکلات ناشی از عدم استفاده صحیح از نیم‌فاصله
- خلاف دستورالعمل‌های تهیه متون رسمی مانند مقالات، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاهی، متون حقوقی، اداری و ... است.
- ظاهر متن از نگاه خواننده نامرتب جلوه کرده و وجهه مناسبی ندارد.
- اگر در هنگام تایپ، کلمه در انتهای خط قرار بگیرد، ممکن است قسمتی از آن به خط بعدی منتقل شود
با توجه به اهمیت و جایگاه نیم‌فاصله و رعایت اصول نگارش آن، روش استفاده از نیم‌فاصله در ورد Word ویندوز را بررسی می‌کنیم.
روش‌های تایپ کاراکتر نیم‌فاصله در ورد (Word) ویندوز
برای تایپ کاراکتر نیم‌فاصله در سیستم عامل ویندوز، چند روش وجود دارد، این روش‌ها در تمامی نرمافزارهای نگارشی آفیس مانند پاورپوینت، اکسل، وان‌نوت، و ... قابل اجراست، در این مقاله روش تایپ نیم‌فاصله را برای نرم‌افزار Word بیان می‌کنیم و این روش‌ها در مابقی نرمافزارهای آفیس ویندوز هم قابل اجراست.
روش اول: با استفاده از کلید میانبر "Ctrl" + "-" یا (Optional Hyphen) در محیط نرم‌افزار Microsoft Word می‌توانید نیم‌فاصله را درج کنید. توجه داشته باشید که حتماً باید از کاراکتر "-" در قسمت بالای صفحه کلید استفاده کنید و کلید منها "-" در قسمت ماشین حساب صفحه کلید برای این منظور تعریف نشده است.
روش دوم: استفاده از کلیدهای میانبر Ctrl+Shift+2 است. با نگه داشتن همزمان این سه کلید می‌توانید نیم‌فاصله در ورد را در بین کلمات اعمال کنید.
روش سوم: در برنامه Microsoft Word، ابتدا زبان صفحه‌کلید را فارسی کنید؛ سپس از طریق منوی Insert، دستور Symbol را انتخاب نمایید و در پنجره بازشده، برگه دوم به نام Special Characters را انتخاب کنید. حال از فهرست موجود، عبارت No-Width Optional Break را پیدا کرده و انتخاب کنید. اگر روی دکمه Shortcut Key کلیک کنید، می‌توانید ترکیبی از کلیدها مثلا "Ctrl"+"Space" را برای آن انتخاب کرده و با فشاردادن دکمه Assign آن را اعمال کنید. توجه داشته باشید که برای اعمال کلید میانبر، بایستی کلیدها را به صورت همزمان فشار دهید تا در بخش Press new shortcut key اعمال شود.
1- انتخاب منو Insert در Microsoft Word
2- انتخاب More Symbols از بخش Symbol
3- انتخاب Special Characters و اعمال تغییرات در No-Width Optional Break
4- اعمال تغییرات در بخش Customize Keyboard و ثبت تغییرات با Assign
تایپ نیم فاصله در ورد Word (روش پیشنهادی)
در صورتی که مایل به نوشتن متنی هستید که نیم فاصله را در آن رعایت کنید، آسان‌ترین روش ایجاد نیم فاصله در ورد Word و نیم فاصله در کیبورد ویندوز برای نوشتن محتوای فارسی، استفاده از کد میانبر Ctrl+Shift+2 می‌باشد. این کد در کیبورد استاندارد فارسی ویندوز 10 قابل اجرا بوده و نیازی به اعمال تغییرات خاصی نمی‌باشد.